Cho đến nay vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và cũng như chưa có vắc xin phòng bệnh Sốt xuất huyết. Vì vậy, mỗi người dân cần chủ động thực hiện các biện pháp để phòng tránh một cách hiệu quả nhất.

I. Tổng quan tình hình dịch Sốt xuất huyết hiện nay tại TP. Đà Nẵng

Bệnh Sốt xuất huyết là dịch bệnh lưu hành quanh năm ở nước ta và thường bùng phát mạnh thành dịch vào các tháng 9 đến tháng 12 hàng năm.

Bệnh Sốt xuất huyết gây ra do Virus Dengue và được lây truyền từ người này sang người khác qua côn trùng trung gian là muỗi Aedes Aegypti và Aedes Albopitus.

Tính đến thời điểm hiện tại (27/11/2022) toàn thành phố Đà Nẵng có 9700 ca mắc sốt xuất huyết, cả 7/7 quận huyện đều có số ca mắc cao. Riêng trong tuần từ ngày 20/11 đến 27/11/2022 cả thành phố có 671 trường hợp mắc mới. Đến nay đã xuất hiện 878 ổ dịch nhỏ ( ODN được định nghĩa như sau: Trong một cụm dân cư, một tổ dân phố có 2 ca mắc cùng thời điểm trong vòng 14 ngày và có chỉ số muỗi, chỉ số vật dụng chứa nước có bọ gậy vượt quá giới hạn quy định).

Như giới thiệu ở trên, bệnh Sốt xuất huyết lây truyền qua muỗi Aedes Aegypti (là chủ yếu) hay còn gọi là muỗi vằn. Do vậy để phòng bệnh SXH chúng ta cùng chung tay diệt trừ muỗi và lăng quăng (bọ gậy). Trong bài viết này, chúng ta cùng tìm hiểu về cảnh sinh sôi nảy nở của loại muỗi vằn để từ đó chúng ta có các hoạt động phòng bệnh một cách hiệu quả nhất nhé!

II. Muỗi vằn:

Tên khoa học là Aedes, có 2 loại chính truyền bệnh SXH là Aedes Aegypti và Aedes Albopitus (chủ yếu sống ở nông thôn)

Muỗi vằn có màu đen, thân và chân có các đốm trắng rõ rệt, các vảy trắng xếp thành hàng vùng ngực, thường sống ở khu vực tối hoặc những nơi có ánh sáng yếu.

1. Chu trình sinh sản và phát triển của muỗi:

Muỗi cái để trứng ở các vật dụng, vật phế thải, các hốc có chứa nước. Mỗi lần đẻ được 100-200 trứng. Trứng muỗi vằn bám sát vào thành vật chứa nước

Muỗi sống được trung bình 30-45 ngày, trong điều kiện thời tiết ấm áp lý tường, muỗi vằn có thể sống đến 60 ngày.

Trong suốt vòng đời của muỗi, chúng sinh sản được 5-6 lần ( mỗi lần 100-200 trứng).

Trứng muỗi bám chặt vào thành của vật chứa nước, có thể tồn tại từ 6 tháng đến 1 năm trong điều kiện không có nước và nhiệt độ bên ngoài trên 45o

2. Muỗi sinh sống ở đâu

Muỗi trưởng thành ban ngày thường ẩn núp ở các bụi cây rậm rạp, hoặc tối tăm trong nhà như các góc cầu thang, gầm giường, nơi treo áo quần (đặc biệt là áo quần sẫm màu)…

Muỗi vằn (muỗi truyền bệnh SXH) hoạt động cả ngày lẫn đêm tuy nhiên có 2 thời điểm muỗi hoạt động mạnh nhất là 4-5 giờ sáng và 17-19 giờ tối.

Muỗi vằn chỉ đẻ trứng ở các vật dụng, vật phế thải, hốc cây chứa nước trong, sạch (nước mưa). Muỗi vằn không đẻ trứng ở nước ao tù, hồ hay cống rãnh.

Muỗi vằn đẻ trứng nơi tiếp giáp thành vật chứa nước và mép nước tiếp xúc với không khí. Trứng muỗi bám chặt vào thành vật chứa nước và phát triển thành lăng quăng, ấu trùng (giai đoạn này diễn ra ở trong nước) sau đó thành muỗi hoạt động.

Muỗi vằn đẻ trứng ở bất cứ vật dụng nào chứa nước sạch, trong. Từ vật dụng lớn nhất như : Ảng, lu, chum, vại, vỏ lốp xe… đến các vật dụng kích thước trung bình như: lọ hoa, xô, chai, chén, bát đĩa… và thậm chí các vật dụng như phế thải nhỏ như: mảnh vỡ chén bát, nắp ken chai lọ,…

3. Tóm tắt một số nét đặc biệt của muỗi vằn

Còn được gọi là muỗi “nhà vua” vì có tập tính đẻ ở nơi có nước trong, nước sạch.

Loại muỗi siêu đẻ: 500-1000 trứng/vòng đời.

Muỗi đẻ trứng vào bất kể vật dụng, phế thải nào chứa nước sạch.

Hoạt động mạnh nhất vào lúc sáng sớm và chiều tối.

Từ trứng phát triển thành muỗi trưởng thành qua nhiều giai đoạn trong khoảng 7-10 ngày.

Trứng muỗi bám chặt vào các thành vật dụng chứa nước và có thể tồn tại từ 6-12 tháng trong điều kiện không cần nước.

Muỗi vằn có thể đẻ trứng vào bất cứ vật chứa nước nào lớn như Bể nước, lu,… đến vật dụng nhỏ như nắp chai, mảnh vỡ chén đĩa…

III. Phòng bệnh sốt xuất huyết

Cho đến nay vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và cũng như chưa có vắc xin phòng bệnh.

Để không mắc SXH, mỗi người , mỗi hộ gia đình, cơ quan, đơn vị chủ động thường xuyên thực hiện các hoạt động sau:

+ Ngủ mùng: Thường xuyên ngủ trong mùng kể cả ban ngày và ban đêm.

+ Thu gom các vật phế thải, các vật dụng: Bằng cách thu gom vào trong thùng rác và loại bỏ các hốc chứa nước.

+ Thường xuyên súc rửa, đậy kín bể chứa và các vật dụng chứa nước.

+ Lật úp và để trong nhà các vật dụng có thể chứa nước không sử dụng để muỗi không thể đẻ trứng.

+ Thả cá vào bể cá, hòn non bộ để diệt lăng quăng.

+ Chú ý thường xuyên thay nước và súc rửa các lọ hoa (trên bàn thờ, bàn ông địa).

+ Mặc áo quần dài tay cho trẻ em.

+ Tích cực phối hợp ngành y tế trong các chiến dịch diệt lăng quăng,  và các đợt phun hóa chất diệt muỗi.

+ Dùng bình xịt muỗi, hương xua vợt điện để diệt muỗi.

Vì sức khỏe của cộng đồng, của mỗi gia đình để không mắc bệnh sốt xuất huyêt, hàng ngày mỗi người hãy dành 5-10 phút để thực hiện các hành động nhỏ nhoi trên nhưng mang lại lợi ích cho toàn xã hội.

                                                                    BSCKI. Nguyễn Văn Quang