Người dơi Trung Quốc bác giả thuyết Covid-19 thoát từ phòng thí nghiệm

"Làm thế nào tôi có thể đưa ra bằng chứng cho một thứ mà không có bằng chứng?", Tiến sĩ Shi Zhengli, chuyên gia tại Viện Virus học Vũ Hán, nói với New York Times trong bình luận hiếm hoi trước truyền thông hôm 14/6.

Bà Shi, nhà dịch tễ học hàng đầu Trung Quốc, được xem là biểu tượng cho sự tiến bộ về khoa học của Trung Quốc và được mệnh danh là "người dơi" vì từng thực hiện nhiều hoạt động truy tìm virus trong các hang dơi.

Theo New York Times, bà Shi cũng là "chìa khóa" cho câu trả lời liệu virus gây đại dịch Covid-19 có rò rỉ từ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán hay không.

"Tôi không biết làm thế nào mà thế giới lại trở nên như thế này, liên tục bôi nhọ một nhà khoa học vô tội", bà Shi nói.

Tổng thống Mỹ Joe Biden tháng trước đã lệnh cho các cơ quan tình báo điều tra nguồn gốc của đại dịch, bao gồm cả giả thuyết virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm.

Giả thuyết virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm từng được đưa ra trước đó khi dịch Covid-19 bùng phát toàn cầu, nhưng đã bị bác bỏ và cho là thuyết âm mưu. Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng ủng hộ giả thuyết này.

Tuy nhiên, giả thuyết bất ngờ được lật lại trong thời gian gần đây và thu hút thêm sự chú ý của dư luận, sau khi xuất hiện thông tin 3 nhà nghiên cứu tại Viện Virus học Vũ Hán từng bị ốm và nhập viện vào năm 2019 sau khi đến thăm một hang dơi ở tỉnh Vân Nam, tây nam Trung Quốc. Vụ việc này được cho là đã xảy ra trước khi Trung Quốc công bố các ca mắc Covid-19 đầu tiên.

Trong một cuộc phỏng vấn hiếm hoi qua e-mail với New York Times, bà Shi cho biết cáo buộc virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm là vô căn cứ, bao gồm cả cáo buộc rằng một số đồng nghiệp của bà có thể đã bị ốm trước khi dịch bùng phát.

"Viện Virus học Vũ Hán chưa gặp phải những trường hợp như vậy. Nếu có thể, bạn có thể cung cấp tên của 3 người để chúng tôi kiểm tra giúp không?", bà Shi cho biết.

Tiến sĩ Shi cho biết bà và Viện Virus học Vũ Hán đã hoàn toàn cởi mở với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng như với cộng đồng khoa học toàn cầu.

"Đây không còn là câu hỏi của khoa học nữa, mà là suy đoán hoàn toàn bắt nguồn từ sự ngờ vực", bà Shi nói về giả thuyết virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm.

Trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí Science vào tháng 7 năm ngoái, bà Shi nói rằng cựu Tổng thống Trump nợ bà một lời xin lỗi vì cho rằng virus thoát ra từ phòng thí nghiệm của bà.

Bà Shi cho biết việc chính trị hóa câu hỏi về nguồn gốc Covid-19 đã khiến bà mất đi sự nhiệt huyết trong việc điều tra nguồn gốc của virus. Thay vào đó, bà đã tập trung vào nghiên cứu vắc xin Covid-19.

Nhà khoa học Shi Zhengli làm việc trong phòng thí nghiệm tại Viện Virus học Vũ Hán năm 2017 (Ảnh: AP).

"Tôi chắc chắn rằng tôi đã không làm gì sai. Vì vậy, tôi không có gì phải sợ hãi", bà Shi khẳng định.

Bà Shi, 57 tuổi, lấy bằng tiến sĩ tại Đại học Montpellier của Pháp vào năm 2000 và bắt đầu nghiên cứu về loài dơi vào năm 2004 sau khi bùng phát dịch Sars khiến hơn 700 người trên thế giới thiệt mạng. Năm 2011, bà đã tạo ra một bước đột phá khi tìm thấy những con dơi trong một hang động ở tây nam Trung Quốc mang virus corona tương tự như virus gây bệnh Sars.

Thành Đạt (theio AFP)